Tachtig jaar na de bevrijding lijkt de Tweede Wereldoorlog steeds verder weg te drijven. Als een schip dat langzaam aan de horizon verdwijnt. De contouren vervagen. De stemmen van hen die het meemaakten lijken zachter te worden. Juist nu mogen we die stemmen niet laten verdwijnen in de mist van de tijd.
Zelf heb ik de oorlog niet meegemaakt, wel hoor ik nog de stem van mijn oma. Haar verhalen zijn mijn anker. Ze vertelt over haar vader, die te werk werd gesteld in Duitsland. Over hoe zij het einde van de oorlog en de hongerwinter die daarop volgde heeft beleefd. En de bonnen waarmee je net genoeg kreeg om te blijven bestaan. Geen geschiedenisboek kan dat gevoel vangen. Alleen de herinnering die van mens tot mens wordt doorgegeven.
De Dodenherdenking is meer dan het eren van de mensen die voor onze vrijheid hun leven gaven. Het is ook een moment van reflectie. Om te beseffen dat vrijheid kwetsbaar is. Het Nationaal Vrijheidsonderzoek (NVO) laat dit jaar zien dat bijna de helft van de Nederlanders tegenwoordig angst voor oorlog ervaart. Herdenken en vieren worden daardoor steeds belangrijker. Niet uit nostalgie, maar uit noodzaak.
Want terwijl wij hier in vrede leven, worden elders in de wereld mensen vervolgd om hun geloof, politieke overtuiging of geaardheid. Ze worden onderdrukt, opgejaagd, moeten vluchten. Dan mogen wij onszelf afvragen: wat doen wij met onze vrijheid? Kijken we weg, of kiezen we ervoor om niet onverschillig te zijn?
Vrijheid is geen vlag die je eens per jaar hijst. Het is een keuze waar je elke dag aandacht voor moet hebben.
Vrijheid is geen vlag die je eens per jaar hijst. Het is een keuze waar je elke dag aandacht voor moet hebben. Een belofte aan wie ons voorgingen – en aan wie na ons komen. Daarom is het van wezenlijk belang dat we samen blijven herdenken. Álle slachtoffers – burgers en militairen – in Nederland en overal ter wereld, tijdens de Tweede Wereldoorlog, de koloniale oorlog in Indonesië en latere conflicten.
Laten we die belofte blijven nakomen, samen en voor iedereen.
